Fakasao kae back up au data i taimi masani e fesoasoani iei o fai ke saogalemu mai i pokotiaga o mea kona mai luga.
A Pokotiaga
- Te se galue ote hardware io me masei (ate se galue ote hard drive se mea masani o tupu).
- Te pasala o solo a file.
- Te solo o file io me ko pokotia I te fakaaoga mo niisi software upgrades.
- Te galo io me kote kaisoa o computers, servers mo faigaluega aveave.
- Afi, lofiaga, masei o mea mai te pasala.
- Matuuga virus lasi io me spyware infections.
- Te solo o data online aunoa mose taliaga io me i auala kola e physically connected.
Vaega computer hard drives fou mo mea faigaluega aveave e mafai o taofi a data e uke, tela la e lasi kii te pokotiaga masei ki luga i tau pisinisi kafai e galo a mea mai tulaga konei mai luga.
Backup fakalei kae tausi au data ke saogalemu
A vaega o auala kesekese kola e mafai o back up iei au data e avanoa (onoono mai lalo). Me tefea te mea e fili ne koe, e taua te onoono ki mea konei:
- Palani mo te galo katoa o au data (pela, te se galue te server io me kaisao te laptop, se tasi e mafai o toafi iei, ne data kola e se mafai o toe maua.
- Kafai e back up ite external hard drive, fakamautinoa me isi e tausi ise site fakaatea ke fakafoliki te kaisoa o au back up data io me pakia mai tafa o ou mea faigaluega io me ko fakatokaga mea tau IT.
- Kafai e mafai ne tau mea faigaluega tela e fakatoka a backup, fakaaoga te password-protect backups ke puipui au mea funa.
- Fakamautinoa a data a koe e back up e mafai o avanoa i taimi katoa ki tino kola e talia kiei.
Vaega auala o backup
E lua vaega auala taua o backup e avanoa. Ke fili me tefea e fakaoga, a koe e tau o mafaufau ite lasi e manakogina, te faigofie o fakaaoga, te makini, te togi mo te lei tena galuega.
Online (Cloud) Backup
Te fakaaoga te online backup (e fakaigoa foki kite ‘cloud backup’) e masani tele o fakaaoga ona kote faigofie, te puipui mo te foliki ote togi.
E seai se fakatapula ki te aofaki o data e mafai o backup ki te cloud. E isi ne providers e fakaavanoa ne vaega kola e seai foki se fakatapula ki te aofaki o data kae e se togi, kae te masani, a backup e masani o fanaka te togi ki te aofaki o data e fakaaoga.
E uke a providers o online backup. Latou konei e aofia i ei internet service providers (ISPs), internet security software vendors mo kaumpane pela mo Apple mote iCloud, ko Microsoft mote OneDrive – ke oko ki backup vendors kola e saogalemu. A te cloud foki ko gasolo loa o fakaaoga se mo backup fua kae mo te taulasiga o mea e tausi. Te faiga tenei e fakafaigofie te mafai ne koe o ulu ki loto i au data mai sose mea faigaluega i sose koga ote lalolagi aunoa mo se tauave ne koe tau data, mo pokotiaga kola e mafai o kave tasi mo ia. Te fakaaoga te cloud mo mea tausi e fakamautinoa i data security pela mo providers e back up au data pela foki mote tausi. Te mea nei e fakamautinoa taulasiga o pokotiaga kola e mafai o maua mai te tausiga o data i luga i mea faigaluega.
External Hard Drives
External hard disks e makini, se auala lei o back up au data. Vaega kola e avanoa e fakapiki ki loto i tau USP port o tau computer, io me soko ite wireless network. Te taulasiga e faigofie tela e mafai iei o tausi i tua ote koga galue ke fesoasoani ki te tausiga o kope i tua ote koga galue.
A me konei e nofo kise 320 Gigabyte (320,000 Megabyte) vaega tela ko togi ki nai tala, kia latou kola e fakatoka ki luga ite 4 Terabytes (4,000 Gigabytes) … kae pena foki ki luga ite 8 Terabyte tena mafai o taofi. Te togi e fakafeagai ki luga i te aofaki e mafai o taofi. Ke avatu se fakatau ote aofaki e kafi o taofi ne latou, te ata e tasi kae tai mata lei e pei kite digital camera io me se camera phone e mafai o 1 mote 5 Megabytes. A file o musika ite MP3 e nofo kise 3 mote 8 Megabytes. Tela la te 320 Gigabyte drive, e mafai o ofi se aofaki e siliga mote 100,000 fakatauga ata io me 64,000 vaega musika.
E uke hard drives aveave e isi ne vaega ote software tela e isi se ‘one touch’ tela e back iei au data ite paki fua ote pate, io me fakatoka loa ne ia mai fakatokaga kooti ne fakatonu. Mea nei ne fakatoka ke fakaseai ne faiga pasala e mafai o tupu (“Ko puli” io me “Oti ko fai iei”).
Faka mautinoa me e suke saale a data kola ne back up ki luga i tau portable hard drive e mafai o toe maua mai kafai e manakogina. E tau o suke te mea nei mai te fakaoga se computer fakatea kote mea ke iloa fakapatonu me te backup e taugatonu – kae mafai o toe maua – ise taimi e galo iei tau computer tena e fakaaoga.
Niisi fautuaga
Sa fakaaoga te USB memory sticks, recodable CDs io me ko DVDs ke backup au data. Tiga te togi mama mote faigofie o fai, e foliki te aofaki e mafai o taofi ne ia kae e faigofie te galo io me kaisoa – io me pisi i vaega malware kesekese. CDs mo DVDs e tuai foki te kave data ki sua mea.