Ko Pokotiaga
- Te se puipui o computer mo nisi mea faigaluega mai malware, tela ka maua mai ei avatuga o pokotiaga fakamataku penei:
- Ka fakaaoga mo alamati au mea katoa e fai i luga i tau computer io me se mea faigaluega, e aofia ei te onoono ki te faifaiga o au sene mo te fakaolaga o tau webcam.
- Lokaga o au files katoa ke oko loa ki te taimi e togi tupe atu (ransomware), io me fakatogafiti fakamatakutaku e auala i nisi auala.
- Fai tau mea faigaluega pela me se vaega o se botnet (se network lasi e aofia ei e fia katoa mea faigaluega ka fakafonu ne ia te sokotakiga i loto i te website tela ka se mafai o ne ia o galue).
- E mafai io me se mafai ne koe o iloa me ko tau mea faigaluega ko pokotia i malware ke oko loa ki te taimi e isi ei se mea masei ko tupu, kaisoa tou iloga mo nisi vaega amioga masei katoa kola ka fai kia koe.
- Tamaliki ma mafai o lavea fakaata kola se tau mo latou, vitio, text mo nis mea aka, pela mot e onoono ki ata ne fai mo tino matua i luga i mea faigaluega kola e fai fakatasi, io me onoono mai luga i tuauma.
- Te mafai o pasala ke onoono i pages kola e isi i loto ne mea masei kii loa kae/io me tapu i tulafono, manafai e tala a links (tiga me isi io me seai ne fakaata penei) kola e se fakaasi tonu mai lo ate natula o pages kona.
- Te fakaosoosoga e fanaka o fano ki loto o onoono ki mea masei kae/io me tapu i te tulafono.
Te onoono ki mea i loto a tino matua kae saogalemu.
- Fano loa ki website kola mautinoa, me i mea kola fakatalitonugina e fakalagolago ki te tulaga faimea tonu ke fakatumau te maua olotou sene mai fakasalalauga mo subscribers.
- Sa tosina ki fakaosoosoga ke tala ne koe a link ki website e ofo mai io me fakaasi mai a mea i loto kola e tapu i te tulafono, io me mea masei kola e mafai ei koe o pokotia io me poi.
- Sa onoono ki mea a tino matua i luga i tau computer io me se meafaigaluega tela e fakaaoga foki ne tamaliki, io me ko latou kola e se manako koe ke iloa ne latou a mea e masani ei koe o onoono. Kafai e tai faigata te se fai, fakaaoga settings kola funa, solo te tala fakasolopito o mea kola ne onoono koe ki ei ma oti koe kae sa bookmark te website.
Lipooti a fakalavelave
- Kafai koe se tokotasi e pokotia i ransomware io me nisi vaega o amioga masei, lipooti ki pulusimani fakavave loa.
- Kafai koe e fakaaoga website a tino matua mautinoa kae ne mafai koe lavea mea kola masei kii loa io me kola e tapu i tulafono kola seki mafaufau koe ke matea ne koe, lipooti kia latou e a latou te site.
- Sa too maa katoa io me faia fakatea o lipooti fakalavelave, me ia koe e mafai loa o fakasao ne koe a koe pela foki mo nisi tino mai fakalaveave mai mua.