English

Peiga o Computer Fakalei

Computers kola ko se toe manako koe kiei e tau o pei fakalei. Te data i luga i tau computer e mafai o faigofie te ulu ki loto iei, me togi ki tua, fakalapisi, tuku ma se tino io me fakameaalofa, kae kafai foki a data ne ‘solo’ e kafi o toe maua ise auala mama ki tino masei.

Faopoopo kiei te pei fakalei o computers ise auala tau e fakamautinoa te fakafolikiga o te pokotiaga mote fakamautinoa me e se ofa ne koe ne tulafono.

Nai fakamatalaaga i luga i te pepa tenei e agai tonu foki ki mobile phones, tablets mo game consoles. Ki fakamatalaaga faopoopo, famolemole fano ki pages konei ite website.

A Pokotiaga

  • A fakamatalaaga totino e tausi i files i luga i computer e mafai o ulu kae fakaaoga mo faifaiga se tonu.
  • Sose password e tausi i tau computer e kafi o tuku saolotoga ki websites puipui kola e nofo mo au fakamatalaaga totino mo faletupe.
  • Sose iloiloga ne fai muamua kae tausi i tau computer e kafi o maua.
  • Emails e tausi i tau computer e kafi o maua.
  • Te pei o tau computer aunoa mose taofi o fakamatalaaga kola e mafai o manakogina ise taimi mai mua e mafai o faite se manavase io me fakafifiga.

Te Pei Fakalei

  • Kopi katoa au data ka manakogina ise taimi mai mua, ki luga i tau PC io me kote storage device, io me back up ki te cloud.
  • Solo fakalei te hard disk(s) kote mea sose fakamatalaaga totino e solo fakalei. Te solo fua o files e se lava ke solo fakalei latou. Sa fai penei, kae fakaaoga se polokalame tela e fakapogai tonu kite solo o polokalame mo sevesi, io me fakamasei te hard drive ke se maua o toe fakaaoga. Sua faiga, kafai te hard drive koi galue kae fakamaonia, a koe e kafi o toe kave kise external case mote power supply mote USB sokoga kae fakaaoga gina ke back up io me suiaki au data.
  • Fakamautino me so se CD io me ne DVDs kola e isi au data iei e tapale mai te computer.
  • Sa puli me i au CDs, DVDs, memory cards, USB sticks mo niisi vaega mea faigaluega soko kite USB e mafai foki o isi ne au data taua kae e tau o pei fakalei pena.
  • Kafai te computer equipment ko oko kite fakaotiga tena olaga kae koe e se mafaufau ke togi io me kave fakatea, ave kise koga pei fakalei iei, tela e fakamautinoa me ka tapalepale mo vaega o ia ka toe fakaaoga fakalei.

Fakamatalaga o muna

USB

Universal Serial Bus: te auala matea e soko ei computers mo nisi mea aka pela mo external storage, keyboards mo MP3 players.