Vaega valevale o social networking sites ko fai me ne mea faigaluega e fakaaoga ne te lasiga o kamupane mo tino takitokotasi mo fakaokooko atu ei olotou fakamatalaga totino kae aveave ei olotou fakailoaga i mea tau maketi
Te natula o te social networking – fakamauaga se tukutasiga o tino fakaaoga kola seiloa ne koe – tena uiga kafai e fakaaoga e tauave ne ia se pasene lasi o tena fakamataku e aofia i ei ka mafai o fai ma se mea e taketi ki ei cyber-criminals.
Ko fakamatakuga
- Fakaasi o ou fakamatalaga totino ne koe io me ko ou taugasoa/tino sokotaki mo koe.
- Takafiatoa
- Cyberstalking
- Mafai o maua mea kola e se lelei mo laua seki aau tausaga
- Online glomming mo te sonafai o tamaliki.
- Agai atu ki mau kola takafia toa, fina lalolagi, fakamalosiga o talitonuga io me fakasino tino i olotou natula, io me faifaiga fakakinau mo uiga fakatakalialia
- Tino e taumafai o fakakolekole io me finau kia koe ke ‘fuli tou talitonuga tumau mo ou mafaufauga, io me taumafai ko koe ke kau atu ki talitonuga fakama’taku.
- Fakasala io me ka fai koe o taia ne te Tulafono mai te faka’paa o mau takafiatoa io me ko mau se ‘tau.
- Phishing emails mai luga i social networking sites, kae kola e fakamalosi ne ia koe ke fano ki luga i websites fakaloiloi io me se manakogina.
- Taugasoa, nisi tino mo kamupane e fakap’paa mea kola e fakamalosi ne ia koe ke fano ki websites kola fakaloiloi io me se manakogina.
- Tino e sona ulu mai fua ki loto io me kaisoa ne latou tou akauni io me ko tau page.
- Viruses io me ko spyware e olo i loto i fekau kola e fakapiki mai io me i ata.
- Koe io me se tino o tou kāiga e faka’paa se tala me ia koe e galo ki se koga o malolo e mafai o`fai pela me se faka’pulaga me i tou fale koa seai ne tino i ei, ko fai me se auala o tino kaisoa. Kafai la ne fai ne koe kae fai sau fakatagi ki te kau taui sene ona ko au mea ne kaisoa kae galo koe, tau kampane taui sene ka se talia ne ia o taui atu au sene ona ko te pogai tena.
- Social networks e fakaaoga ne ia ou fakamatalaga totino mo nisi pogai mai tafa o te fakagaluegaga o tau akauni, pela mo te togi atu ki nisi fakapotopotoga.
- Social networks e pokotia ana kopekopega totino, ka mafai ei o tupu se fakalavelave ki ou fakamatalaga totino.
Social networking e aunoa mo se fakalavelave
E mafai ne koe o fakaseaoga a fakalavelave konei kae na ko te fiafia o fakaaoga social networking sites ma tautali koe ki fautuaga aoga konei:
- Sa tukugina se avanoaga ki ou taugasoa mo sose tino kef ai ne koe mea kola e fai ne latou manafai e se tonu mo tou finagalo.
- Tai faeteete i te fakasalalau sose mea tela e mafai o iloa me ko koe – i loto i tou tala toetoe io me i au mea kola e faka’paa – e aofia ei a telefoni napa, ata o tou fale, tou koga galue, akoga, tou fakatuatusiga io me ko tou asofanau
- Fili ne user name tela e aofia ei sou fakamatalaga totino. Pela “joe_caribbean” io “jane_leeward” ne filifiliga se na lelei.
- Faite se email akauni fakatea mo fakamau ki lalo kae maua foki a meli mai te site. Tela la kafai koe e manako o pono tau akauni/page tena, e mafai fua ne koe o fakagata te fakaaoga tena fakaaoga. Faitega o te akauni email fou e faigofie kae vave te faiga i lalo i polokalame konei Hotmail, Yahoo! Mail io me ko te gmail.
- Fakaaoga passwords kola e faigata.
- Tausi tou fakamatalaga toetoe (profile) ke ke seiloa ne sose tino kae fakasaoloto fua ko ou taugasoa ke lavea ne latou tou fakamatalaga toetoe.
- Faitau social media platform’s terms & conditions ki mea plea me poefea te fakaaoga ne latou au mea totino. Mea nei e mafai o tanu i lalo i ‘tusitusiga foliki’.
- Nea mea e kave online ka nofo loa online, Sa fai ne au pati io me faka’paa ne au ata kola ka mafai ei koe io me sose tino o masiasi fakamuli.
- Sa faka’paagina loa a pati fakatautoa io me fakamafua fakakinauga mo tino takitokotasi io me ne fakapotopotoga valevale.
- Ke mataulia ia koe a mea a ou taugasoa kola e faka’paa e uiga mo koe, io me tali mai ki au mea ne faka’paa, maise loa ou fakamatalaga totino mo au galuega fai.
- Masaua me i kampane e masani o taumata ki social networking pages a lotou tino galue io me ko tino fou kola ka mafai o galue, tela la faeteete i mea e faipati ne koe, moa ta e faka’paa me koe mo tou fakamatalaga totino toetoe.
- Sa faka’paagina taimi kola ka fano ei koe o malolo io me ne ata manafai koe e nofo ‘mao – me i social networking sites ne mea e fiafia ki ei te kau kaisoa o fai sukesukega.
- Tauloto ke iloa ne koe o fakaaoga faka’lei te site. Fakaaoga te privacy features o fakatapu tino seiloa ne koe mai te faitau ki tou fakamatalaga totino toetoe. Ke leoleo loa ne koe me ko oi tino a tino kola e talia ke kau ki tau
- Ke malosi koe o puipui mai phishing scams, fakatasi mo akai mai taugasoa fakaloiloi mo fakasalalauga mai tino takitokotasi mo kamupane kola e kami ne latou koe ke aasi atu ki nisi pages mo sites.
- Kafai koe e mauagina i loto i scams, taumafai loa o tapale katea so se corresponding likes io me se app permissions mai tau akauni.
- Fakamautinoa me ia au antivirus/antispyware software mo firewall ne mea e galue faka’lei kae ne mea koi ‘lei koi tuai koe o fano online.